पुणे: देशाच्या जेणेक भागात त्याच प्रमाणे पुणे शहरातील अनेक भागात सकाळच्या प्रहरी पक्ष्यांना, पारव्यांना तसेच कबुतरांना खाण्यासाठी धान्य टाकले जाते. पक्षांना खायला घातले की पुण्य मिळते, या आशेने अनेक पक्षीप्रेमी सर्रासपणे पक्षांसाठी रस्त्याच्या कडेला किंवा फूटपाथवर धान्य टाकत असल्याचे प्रकार समोर आले आहेत. खाण्यासाठी धान्य मिळत असल्याने पारवे आणि पक्ष्यांचा टोळके त्या ठिकाणी गोळा होतात. मात्र याचा त्रास आजूबाजूच्या नागरिकांना सहन करावा लागतो.
महानगपालिकेतर्फे पक्ष्यांना उघड्यावर खायला देऊ नये, असे आवाहन यापूर्वी करण्यात आले आहे. पारव्यांमुळे वेगवेगळे श्वसनाचे आजार होत असल्याचे देखील समोर आले आहे. त्यामुळे कोणीही त्यांना खाण्यासाठी रस्त्यावर धान्य टाकू नये असे आवाहन करत उघड्यावर पक्षांना खायला देताना आढळल्यास संबधित नागरिकांवर कारवाई करण्याचा इशारा देखील महापालिकेच्या आरोग्य विभागाने दिला आहे. मात्र याकडे दुर्लक्ष केले जात असल्यामुळे आता पुणे महापालिकेने याबाबत जनजागृती करत उपाय योजना करण्यास सुरुवात केली आहे.
पुण्यातील बिबवेवाडी येथील डॉल्फिन चौकात पारव्यांचा त्रास वाढत असल्याबाबतच्या नागरिकांच्या तक्रारींना एका दैनिकाने ‘तगादा’ सदरातून नुकतीच वाचा फोडली होती. त्यानंतर पुणे महापालिकेला खळबळून जाग आली असून, या ठिकाणी पारव्यांसह इतर पक्ष्यांना खाद्य टाकण्यासाठी केलेली व्यवस्था अखेर पालिकेने हिरवे कापड टाकून झाकली आहे.
पक्ष्यांना उघड्यावर खायला देऊ नये, यासाठी महापालिका नागरिकांमध्ये जनजागृती करत शहरभरात सध्या तसे फलक लावण्यास सुरुवातह केली आहे. डॉल्फिन चौकातही हे फलक लावण्यात आले असून, या पक्ष्यांना उघड्यावर खायला घालणाऱ्या पक्षिप्रेमींवर कारवाई करण्याचा इशारा महापालिकेने दिला आहे.
जे नागरिक रस्त्यांवर पक्ष्यांसाठी धान्य टाकतात, त्यांच्यावर पालिकेचा आरोग्य विभाग दंडात्मक कारवाई करते. मात्र, पालिकेच्या पथ विभागाला याचा विसर पडला होता. काही रस्त्याचे सुशोभीकरण करण्याच्या निमित्ताने बिबवेवाडी येथील स्वामी विवेकानंद रस्त्यावरील डॉल्फिन चौकात चक्क पक्ष्यांना खाद्य टाकण्यासाठीची व्यवस्था निर्माण केली गेली. परिणामी, तेथे पारव्यांचा त्रास वाढला. ‘लोकसत्ता’ने याबाबतचे वृत्त प्रसिद्ध केल्यानंतर महापालिकेच्या या कृतीवर विविध स्तरांतून टीका करण्यात आली.
पारव्यांची विष्ठा, तसेच इतर घातक गोष्टींमुळे हायपर सेन्सेटिव्ह न्यूमोनिया, दमा असे फुफ्फुसांशी संबंधित आजार होत असल्याचे डॉक्टरांनी केलेल्या पाहणीमध्ये समोर आले आहे. त्यामुळे पक्ष्यांना उघड्यावर खायला टाकू नये, असे आवाहन पालिकेच्याच आरोग्य विभागाकडून केले जाते. मात्र, शहरातील विविध भागांत मोकळ्या जागांवर पक्ष्यांना खाण्यासाठी सर्रास धान्य टाकले जाते. ‘लोकसत्ता’ने यावरदेखील नागरिकांची भूमिका मांडून पालिका प्रशासनाला प्रश्न विचारले होते.
जनजागृती फलकावर आजारांची माहिती
बिबवेवाडी भागातील डॉल्फिन चौकातील सुशोभीकरण केलेल्या जागेवर महापालिकेने आता पारव्यांना बसता येऊ नये, अशी उपाययोजना केली आहे. तसेच, या भागात पारव्यांना धान्य न टाकण्याबाबत फलकदेखील लावले आहेत. पारव्यांच्या विष्ठेमुळे तसेच पिसांमुळे काय आजार होतात, याची माहिती या फलकांवर आहे. अशीच उपाययोजना शहरातील इतर भागांमध्येदेखील करण्यात यावी, अशी मागणी नागरिकांकडून केली जात आहे.
पारव्यांची विष्ठा आणि त्यांच्या पंखातील धुळीतून अनेक आजार पसरतात. याचबरोबर बुरशीजन्य संसर्गाचा धोका वाढतो. हे घटक श्वसनाच्या माध्यमातून थेट फुफ्फुसात जात असल्यामुळे तेथे जंतुसंसर्ग होतो. यातून फुफ्फुसे निकामी होण्याचा धोका निर्माण होतो.- डॉ. संजय गायकवाड,श्वसनविकार तज्ज्ञ, ससून सर्वोपचार रुग्णालय
